“Enkele weken geleden hebben we een concert georganiseerd. We hebben het bewust een ‘concert’ genoemd, want als we zouden spreken over een ‘opera’ waren veel minder mensen geïnteresseerd. Vraag me niet waarom, maar bij ‘opera’ zijn er andere verwachtingen dan bij een ‘concert’. Toch is het optreden hetzelfde en het doel ook: mensen in contact brengen met mooie muziek.”
(stukje uit een gesprek tussen Leticia en een goede vriend)
- Bien nommer les choses s’ajoute à la bonheure du monde - (mix van Albert Camus en Danielle Krekels)
Soms zie ik het bos niet meer tussen de bomen bij de vele ‘talenten’, ‘leaderships’, en ‘talentdeveloppers’. De intentie is overal dezelfde – bij mij ook, eerlijk gezegd: het talent van mensen ontdekken en inzetten zodat iedereen kan groeien. Alleen, als iedereen hetzelfde zegt, wat bedoel je dan precies?
Hetzelfde probleem stelt zich bij het woord highpotentials.
“Ja maar, er bestaan er zoveel van.”
“Iedereen heeft zijn sterktes.”
“Wat bedoel je nu precies?”
“Hoezo, hoogbegaafd? Niet alle highpotentials zijn toch hoogbegaafd?”
“Hoogbegaafden, dat zijn slimme aanstellers.”
Telkens opnieuw uitleggen wat het verschil is … mijn hart gaat van andere zaken harder kloppen 😉.
Er gaat ook veel tijd aan verloren, dus neem ik in deze blog een poging om puur vanuit de etymologische hoek een onderscheid te maken tussen de verschillende soorten highpotentials. Er bestaat hierrond trouwens nog geen wetenschappelijk onderzoek, dus gemeenschappelijke terminologie kan in deze nog niet worden gebruikt of naar worden verwezen.
Oké, let’s go!
Deze mensen hebben een potentieel dat ‘hoog’ is. Wat versta je onder hoog? Dit kan o.a. het volgende inhouden:
· sneller
· complex(er)
· expertise
· perfectionist
De highpotential onderscheidt zich van de anderen net omdat die sterker is dan de anderen in een specifiek domein. Een highpotential vind je trouwens niet in één bepaald domein of een bepaalde intelligentie. Integendeel, highpotentials komen in alle sectoren voor, vanzelfsprekend. Het potentieel dat is ontwikkeld, hangt volledig af van het domein waarin de highpotential zich specialiseert: muziek, elektriciteit, ambulancier, consultant, keynotes, dans, taal, diplomatie, podiumbouwen, tandtechniek, enzovoort. De onderwerpen en thema’s zijn eindeloos. Iemand een highpotential noemen hangt daarbij volledig af van het referentiepunt dat je gebruikt. Dat betekent dus dat het in elk bedrijf en in elke sector verschillend is.
Een highpotential vraagt iemand die nog meer afweet van het domein om de eigen capaciteiten te kunnen laten groeien. Wat ook zeer goed werkt om een highpotential te challengen is een goede compagnon (leidinggevende, collega, mentor) die het level mee hoog helpt houden.
Deze kan multi, veel. Een multipotential beschikt over een potentieel in verschillende domeinen en is in staat in elk van die domeinen een gelijkaardig niveau te halen.
Aan multi zijn veel (😉) verschillende invullingen te bieden:
· verschillende niet op elkaar gelijkende soorten taken uitvoeren
· verscheidene onderwerpen
· verschillende talenten (yep, hier heb je hem)
Een monitor snowboarden en een btw-controleur in één persoon? Perfect mogelijk. In dit voorbeeld is het een vanzelfsprekende combinatie: hobby en werk. Niet zelden zijn mensen ook professioneel multipotentieel en dus in staat om in verschillende afdelingen te werken waar ze hetzelfde werkniveau halen als in hun vorige job (intern of extern). Deze personen zijn dus in meerdere domeinen inzetbaar.
Het moeilijke aan deze personen is om te ontdekken over welk verschillende domeinen het precies gaat. Doorvragen waar de interessevelden liggen en hoe ze de bijhorende taken en verwachtingen binnen 5 jaar concreet zien, is een eerste zeer sterke opstap.
Een multipotential is niet per se onderscheidend van de anderen, tenzij in het aantal domeinen waarin die het eigen potentieel op een gelijk niveau verder kan ontwikkelen.
Deze personen beschikken over het potentieel om op verschillende domeinen een onderscheidend niveau te halen. Op basis van vele gesprekken met zowel werkgevers als werkzoekenden merk ik dat vooral naar dit profiel wordt gekeken als men spreekt over highpotentials: zij die veel kunnen op een ‘hoog’ niveau.
Hier kan alleen de volgende tip werken: wees zo duidelijk mogelijk in wat je verwacht of wat de bedoeling is. ‘Ik kan alles’, ‘Ik ben in veel geïnteresseerd’ of ‘Die is overal inzetbaar’ zijn veel te vage uitspraken. De kans dat het nadien fout loopt is reëel. Het gebruik van een correct assessment doet trouwens ook wonderen, maar daarover later meer.
Hoogbegaafden zijn een beetje het zwarte schaap tussen de potentials. Zij beschikken over een combinatie van verschillende factoren, waarvan een hoog IQ de bekendste is. Het ‘probleem’ met de term hoogbegaafdheid is dat er een opera-elite-gevoel aan wordt gekoppeld, die er niet hoeft te zijn. Integendeel. Dit probleem zorgt ervoor dat het talent waarover deze mensen beschikken vaak niet wordt gezien, laat staan ingezet.
Bovendien is het in ‘Hoogbegaafdenland’ – een term die ik onlangs leerde kennen – hommeles: er wordt ook daar flink gedebatteerd over de juiste terminologie en waarom de ene term beter is dan de andere. Daardoor ontstaan andere termen die (slechts) een deel van de lading dekken en je ziet het al aankomen: iedereen geraakt in de war en er wordt naast elkaar gebabbeld.
Het is alsof je aan een wafelkraam staat te discussiëren of die wafel goudgeel, strogeel, amber, bruin of brons is gebakken. Nobody cares als je elke dag in al je hoogbegaafdheid aan het werk wil gaan! Het is een lekkere warme wafel waar je veel zin in hebt en die je hebt gekocht om je honger te stillen. Al het gediscussieer over de kleur is puur tijdverlies en zorgt er alleen voor dat de wafel afkoelt.
Omdat hoogbegaafdheid gelinkt is aan een hoog IQ, hoort dit m.i. automatisch bij de highpotentials. Of beter gezegd: de potentiële highpotentials. Want de grootste levensuitdaging waar hoogbegaafden mee te maken krijgen is dat ze dagelijks worden afgeremd in hun groei naar meer kennis, kunde, creativiteit, autonomie enzovoort waardoor ze (nog) niet naar hun vermogen presteren.
Zij kunnen dit alleen als ze er zelf mee aan de slag willen gaan EN als het bedrijf o.a. in vormingen investeert om hen beter te begrijpen en om zo over alle communicatie- en specifieke talentdevelopmenttechnieken te beschikken die hun – nog vaak verborgen – talent(en) aanspreekt. Het is dus geen of-of-verhaal. Neen, beiden hebben werk.
We zijn anno 2024 en mikken vandaag meer dan anders op duurzaamheid. Duurzaamheid die niet in de klei blijft plakken, maar die zorgt voor een echte vooruitgang op lange termijn, zowel lokaal als internationaal.
In principe zou ik moeten spreken over de potentieel hoogbegaafde multi-highpotentials, maar dat is een te lange titel voor LinkedIn en bekt bovendien niet zo goed.
Mijn basisboodschap is dus simpel: professionals helpen inzien dat highpotential in de eerste plaats een etalageterm is die je uitnodigt om de winkel binnen te stappen, de andere talenten te ontdekken en na te gaan wat ermee kan worden gedaan.
Stap die winkel dus binnen, ervaar, kies en ga ermee aan de slag.
.svg)