March 29, 2025

Hoe weet je of je een High Potential bent?

Voel jij soms dat er meer in je zit dan je tot nu toe hebt kunnen tonen? Denk je sneller, werk je anders, kijk je verder dan de rest? Dan heb je je misschien al eens afgevraagd of je een High Potential bent.

Hoe weet je of je een High Potential bent?

Het is een vraag die vaak terugkomt. En eerlijk? Er is geen eenduidig antwoord op te geven. Er bestaan wel definities, afhankelijk van de context waarin je kijkt.

Zo heb je de zakelijke of HR-definitie, die bedrijven gebruiken om mensen te selecteren voor leiderschapstrajecten of talentprogramma’s. En dan is er de bredere, meer menselijke definitie, die ruimte laat voor potentieel in alle vormen en fases van je loopbaan.

De eerste wordt gebruikt door bedrijven als handleiding, de tweede wordt door de High Potentials zelfs gebruikt. 

Laat ons dus eens duiken in beide definities met bijhorende kenmerken. 

Wat is een ‘klassieke’ High Potential?

Als we de Harvard Business Review erbij nemen, is een High Potential iemand met een combinatie van intellectuele capaciteiten, sociale vaardigheden en gedrevenheid. In veel organisaties worden deze kwaliteiten gemeten aan de hand van prestaties die passen in academische of schoolse contexten.

Kortom: wie goed scoort op allerhande testen, gebaseerd op de bovenvermelde kenmerken,  wordt sneller als High Potential gezien. Wie dat minder doet, valt vaak buiten de boot.

Maar dat klopt niet altijd met de realiteit. Er zijn genoeg voorbeelden van mensen met indrukwekkende diploma’s die uiteindelijk niet zo sterk blijken te presteren. Er zijn net zo goed voorbeelden van mensen die het schoolsysteem vroegtijdig verlieten of onder de topscores bleven, maar wél een succesvolle carrière uitbouwden. 

Samengevat:

  • Sterk zijn op testen = niet automatisch een High Potential
  • Geen hoge scores = niet automatisch géén High Potential

Toch blijft de selectie in bedrijven vaak beperkt tot wat op papier staat. Potentieel wordt dan ingeschat op basis van indrukken, diploma’s of functietitels, niet op wat iemand werkelijk in huis heeft.

En zo blijft ruim 80% van alle High Potentials onder de radar.

Wat zijn dan wél kenmerken van een High Potential?

De omschrijving van een High Potential is de laatste jaren uitgebreid. Hieronder enkele kenmerken die vaak terugkomen:

  • Intellectuele kracht – Je denkt scherp, maakt snel analyses en ziet verbanden die anderen niet opmerken.
  • Creativiteit en zin voor vernieuwing – Je bedenkt originele oplossingen en denkt buiten de gebaande paden.
  • Intrinsieke motivatie – Je werkt vanuit een innerlijke drive om te groeien, niet alleen omwille van externe beloning.
  • Initiatief en proactiviteit – Je neemt verantwoordelijkheid en wacht niet af.
  • Aanpassingsvermogen en veerkracht – Je blijft overeind, ook bij verandering of tegenslag.
  • Empathie en emotionele intelligentie – Je voelt aan wat anderen nodig hebben en kunt effectief verbinden.
  • Samenwerking en teamgerichtheid – Je versterkt het team, zonder je eigen bijdrage te verliezen.
  • Strategisch inzicht – Je denkt meerdere stappen vooruit en ziet het grotere geheel.
  • Balans tussen sterktes en groeipunten – Je weet waar je goed in bent en waar je nog kan groeien.
  • Authentieke groeimindset – Je leert uit fouten, staat open voor feedback en blijft evolueren.

Dat is best een indrukwekkend lijstje. Zelfs alle goden van de Olympus samen hadden niet al deze kwaliteiten in huis. Het is dus voor jou van belang te weten hoe je elk van deze kenmerken concreet invult. 

We zoomen in op drie kenmerken:

Intellectuele capaciteiten
Het gaat hier niet om ‘de slimste zijn’, maar om hoe snel je informatie opneemt, vasthoudt en verbindt.

  • Hoe analytisch denk je? Is dat vooral in theorie, of leer je vooral door ervaring? En hoe snel ben je daarin ten opzichte van het gemiddelde. In welke topics ga je sneller, in welke topics heb je meer tijd nodig?
  • Ben je nieuwsgierig? Zoek je de breedte op of ga je juist diep in op één onderwerp? Of wil je alles van alles weten? Zit er dus een erudiet in jou verborgen? 
  • Durf je kritische vragen te stellen? Een echte High Potential is geen volger, maar iemand die ingaat tegen de stroom en op een constructieve manier vraagtekens durft te plaatsen. Dat kan luidop, of in stilte. Hoe dan ook: je stelt de vragen. 

Creativiteit
Soms voelt het alsof je sneller denkt dan je omgeving. Je hoort het aan reacties als:
"Dat is nog veel te vroeg",
"We zijn daar nu nog niet mee bezig",
"Het is niet aan jou om hierover iets te zeggen."

Hoewel het vaak een kracht is, voelt het niet altijd zo. Je ziet de afkeurende blikken in andermans ogen, de desinteresse of je wordt een beetje kwaad wanneer na enkele maanden jouw idee dan toch wordt besproken. Niet zelden op tafel gelegd door iemand anders. 

Ga dus voor jezelf na:

  • Hoe zet jij je ideeën om in iets nieuws? 
  • Volg je vaste paden, of sla je graag je eigen weg in?
  • Wat gebeurt er bij jou concreet als je op het punt staat om iets nieuws te creëren? Ben je per direct in de flow, word je chaotisch, voel je je bloed door je hele lijf stromen? 

Intrinsieke motivatie
Dit is misschien wel het moeilijkste kenmerk. Want wat een bedrijf begrijpt onder intrinsieke motivatie stemt niet altijd overeen met jouw intrinsieke motivatie. 

Niemand is élk moment van de dag enthousiast. Sommige taken horen er nu eenmaal bij, ook al zie je er het nut niet van in. Maar je weet dat ze nodig zijn. Gewoon, daarom. 

Het is hier belangrijk om je de volgende vragen te stellen;

  • Voel je een klik met je werk? 
  • Of met de visie en de waarden van je organisatie? 
  • Voél je dat je elke week een stap vooruit gaat? 
  • Merk je dat wat je doet effectief impact heeft? 

Hoe meer je ‘ja’ kan zeggen, hoe meer je je potentieel kan benutten. Als die matches er niet zijn, wordt het lastig om je potentieel volledig te benutten, hoe capabel je ook bent.

Het verschil tussen potentieel en goesting

Wat anderen bij je zien, kan zinvolle informatie opleveren, maar ze zien ook enkel wat je toont. Hier ligt de overlap tussen intrinsieke motivatie en je potentieel: wat je echt graag doet, geeft je energie. Vaak verwacht men in een bedrijf een af te vinken versie van een High Potential, maar dat komt niet altijd overeen met wat jou energie geeft en waar jij je potentieel het best in kan ontwikkelen.

En net daar zit het verschil: als je jouw intellectuele kracht en creativiteit kan inzetten op (verborgen) potentieel, wordt je oprecht gemotiveerd en zit je goed. In alle andere gevallen moet je de keuze maken: 

  • Wat doe ik omdat het echt niet anders kan en deel uitmaakt van mijn job. Hieraan kan ik niet ontsnappen en je kan er perfect mee leven. 
  • Wat ben ik verplicht te doen, maar vraagt zoveel tijd en energie dat het tijd wordt dat ik naar iets anders op zoek ga? 

In het laatste geval kan je nooit je echte High Potential-waarde laten zien. 

Stel dat jij van nature een sociaal leider bent, iemand die oog heeft voor de individuele behoeften van teamleden. Dan ga je met plezier opleidingen volgen en je leiderschap daarin versterken. Jij gaat ook zelf aan je teamleden de vraag stellen hoe het met hen gaat en oprecht geïnteresseerd zijn in hun antwoord.

Herken je je meer in het type: “Mensen moeten hun plan leren trekken maar mijn deur staat open als ze me nodig hebben”, dan zal het meer moeite kosten om oprecht geïnteresseerd te zijn in hun verhalen en vraag je van je teamleden meer dat ze zelf initiatief nemen om tot bij jou te komen. De aanpak van de vorige leider in de vingers krijgen zal je meer moeite kosten. Net zoals het die andere leider meer moeite zal kosten om niet spontaan te vragen: “Hey hoe gaat het met jou?” 

Is dat erg? Niet per se. Het hangt af van het bedrijf waarin je werkt en de waarden die daar centraal staan. Het is dus OOK belangrijk om de juiste werkplek te vinden waar je je potentieel kan ontwikkelen. 

Tot slot: niemand vinkt alles af

Alles afvinken is bijna onmogelijk, tenzij je een unicum bent. Ga dan vooral je gang! 

Het draait trouwens niet om perfectie, maar om ontwikkeling. Om het potentieel dat in jou zit en hoe je dat stukje bij beetje verder ontdekt en benut. Gemotiveerd. En met goesting.

Wil je hier verder in duiken?

Herken je jezelf (deels) in dit verhaal? Voel je dat er meer in jou zit dan je tot nu toe hebt kunnen tonen? Volg dan onze LinkedInpagina HiPoAcademy, met een wekelijkse dosis inzicht, inspiratie en herkenning voor mensen die sneller denken, anders werken en verder willen.

Je ontvangt elke week een prikkelende reflectie of praktische tip waarmee je jouw potentieel nog sterker in beweging zet.

Durf jezelf serieus te nemen.
Je potentieel is er al. Het is tijd om het ruimte te geven.